Midlifecrisis is een verzamelbegrip voor de psychologische ontwikkelingsfase van mensen met bepaalde problematieken in een leeftijd tussen ongeveer 40 en 65 jaar. Midlifecrisis komt bij zowel mannen als vrouwen voor.
Elliot Jacques
De persoon in kwestie komt op een keerpunt in het leven en wordt geconfronteerd met zingevingsvraagstukken en daardoor uit balans gebracht. De term werd geïntroduceerd in 1965 door Elliott Jacques. Het is niet duidelijk of de midlifecrisis als psychisch probleem op zich of in combinatie met andere psychische problematiek gezien moet worden.
Veranderingen in zijn leven
De persoon die in een midlifecrisis zit, ervaart duidelijk dat er veranderingen in zijn leven hebben plaats gevonden die er nu voor zorgen dat een gevoel van onvrede bestaat en het tijd is om het een en ander in zijn of haar leven te veranderen. De midlifecrisis wordt ervaren als een keerpunt in het leven waarop iemand wegrent voor zijn of haar ‘zelf’ die op de een of andere manier niet meer bij de persoon past. Mensen die een midlifecrisis ervaren, vertellen vaak dat zij vluchten voor onverwerkte zaken en/ of trauma’s uit de jeugd en daarmee in het reine moeten komen.
Een midlifecrisis wordt ervaren als een emotionele staat van twijfel en onrust. Een persoon voelt zich oncomfortabel worden bij de gewaarwording dat zijn of haar leven half voorbij is. Het leidt over het algemeen tot een bezinning en zelfreflectie op wat men heeft gedaan met het leven tot dat moment. Vaak gaat het gepaard met gevoelens dat men niet genoeg heeft bereikt, in welke zin dan ook.
Gevoel van afgestomptheid
Wie een midlifecrisis ervaart, klaagt vaak over verveling of afgestompt zijn met betrekking tot het werk, partner en sociale contacten. Men voelt een sterke aandrang om, soms ingrijpende, wijzigingen aan te brengen in deze levensgebieden.
Een midlifecrisis duurt ongeveer 3 tot 10 jaar bij mannen en 1 tot 5 jaar bij vrouwen: deze periode verschilt per persoon en er bestaat zelfs twijfel over de vraag of ieder mens te maken krijgt met een midlifecrisis. Tijdens de middelbare leeftijd zijn er diverse factoren die de persoonlijke ontwikkeling beïnvloeden. Deze factoren zijn onder andere: werk en carrière, huwelijk en (buiten)echtelijke relaties, het volwassen worden van de kinderen en fysieke veranderingen die gepaard gaan met het ouder worden.
Het huidige leven verlaten is niet de oplossing
Iemand in een midlifecrisis pakt zijn of haar problemen niet aan maar ontvlucht ze door het huidige leven te verlaten. Men denkt dat door een “nieuw” leven te starten, deze problemen voorbij gaan, echter worden de problemen mee genomen. Men denkt dat alles moet veranderen, de partner, gezin, vrienden, werk en uiterlijk, alles wat doet denken aan dat huidige leven. Het is iets dat hij of zij wil ontvluchten. Het wordt als verstikkend ervaren. Omdat iemand in een midlifecrisis geen verantwoordelijkheden meer wil, wordt er vaak afstand gedaan van de woning, de partner en (soms ook) de kinderen.
Kenmerken van een midlifecrisis is een zoektocht naar een niet nader bepaald levensdoel of een vage droom, een sterke behoefte om zich (weer) jong en vitaal te voelen, het aanschaffen van ongebruikelijke of kostbare zaken (kleding, een racefiets, een snelle of dure auto of motorfiets, juwelen), het extra aandacht schenken aan fysieke kenmerken, plotseling en soms irrationeel bepaalde ingrijpende beslissingen in het leven nemen, de behoefte om meer tijd alleen door te brengen of juist met bepaalde vrienden of vriendinnen.